Dermatologie - Anatomie Kennisonderwerp

Anatomie

Epidermis

• Keratinocyten (hoorncellen)
  • grootste deel epidermis
  • droge massa ca 80% keratine
  • levensloop: in 4 weken van kubische, delende cel tot platte met hoorn gevulde celrest
  • onderlinge verbinding middels desmosomen en oa adherens junctions
  • productie antimicrobiële eiwitten, zoals defensines en cathelicidines
  • tussen cellen lipiden en eiwitten, als soort cement
  • Lagen:
    • Stratum basale: groeikernen. Bevat tevens melanocyten
    • Stratum spinosum: overmatige groei → acanthose
    • Stratum granulosum: ontbreekt in lippen (net als stratum corneum)
    • Stratum lucidum: alleen op handpalmen/voetzolen aanwezig → veel dikkere hoornlaag
    • Stratum corneum: kernloze, geheel verhoornde cellen. Veel keratine en lipide-eiwittussenstof → weinig waterdoorlatend
• Melanocyten (pigmentcellen)
  
  • Melanocyt met dendrieten: voorziet ca 30 keratinocyten van pigment
  • Huidskleur bepaald door verhouding eumelanine (bruinzwart) en zwavelbevattend phaeomelanine (roodgeel), niet zozeer door hoeveelheid
• Langerhanscellen
  • 2% epidermiscellen
  • Antigeenpresenterende cel (MHC-II), activeren T-cellen. Migratie door epidermis en dermis naar lymfeklieren
    • antigeen, IgG of IgE (bij atopisch eczeem)
• Merkelcellen
  • minder dan 1-5%, functie niet duidelijk, waarschijnlijk fijne tastzin

Dermis

• Basale membraan
  • Grensvlak tussen epidermis en dermis, stevige verbinding middels desmosomen en type-IV-collageen
• Fibroblasten.
  • synthetiseren collageen, elastine, en eiwitten en mucopolysachariden (volume en soepelheid van dermis)
• Sensibele zenuwvezels
  • warmte, koude, tast, pijn
  • sommige verbonden met lichaampje van:
    • Meissner (druk, vorm en textuur)
    • Vater-Pacini (grove tast en vibratie)
    • Ruffini (huidrek, aanhoudende druk)
    • Merkelcel (fijne tast)
• Overige: mestcellen, macrofagen en T-lymfocyten
• Lagen
  • stratum papillare: loopt met adnexen mee subcutis in
    
    • vingervormige uitlopers (papillen) in epidermis → patroon huidlijnen
    • capillairen in papillen tbv epidermale voedselvoorziening
    • lichaampjes van Meissner
  • stratum reticulare: tussen stratum papillare en subcutis. Bevat dikkere collageen- en elastinevezels.
• Adnexen
  • Haarzakjes (met follikelepitheelcellen, melanocyten en talgkliercellen)
    
    • Na oppervlakkige verwondingen regeneratie van het epitheel (dieper/afwezigheid: vanuit wondranden)
    • Groei
      • anagene fase: groeifase, circa drie jaar
      • katagene fase: overgangsfase, circa drie weken
      • telogene fase: rustfase, circa drie maanden, waarna de haar uitvalt
    • Structuur (terminaal) haar (binnen naar buiten)
      • centrum: merg, pigmenthoudend
      • cortex: dicht opeengepakte hoornvezels, stevigheid, dikte en vorm
      • cuticula: dunne laag van concentrisch gelegen hoornlamellen die dakpansgewijs over elkaar heen liggen
  • Talgklieren
    • talg: dun vetlaagje, voorkoming uitdroging
      • productie vooral onder invloed adrogenen
      • bevat stoffen die groei van bacteriën, schimmels en gisten remmen
    • afvoergang in haarfollikel. Alleen genitaliën, ooglid en tepel directe uitmonding op oppervlak
  • Zweetklieren
    • eccrien
      • uitvoergang door dermis, met spiralen in epidermis, eindigt direct aan huidoppervlak
      • in uitvoergang teruggeresorptie natrium uit zweet
    • apocrien
      • afscheiding apicale deel van eigen cytoplasma (olieachtige vloeistof), gelegen in subcutis
      • onder invloed van androgenen. secreet wordt omgezet door huidbacteriën, belangrijk factor voor lichaamsgeur

Subcutis

• Vetcellen gerangschikt in netwerk van bindweefsel.
• Arteriën, venen, zenuwen en zweet- klieren, tevens lichaampjes van Vater-Pacini op overgang dermis.
• Energiereserve, isolatie, stootkussen, waterreservoir