Dermatomycose en antimycotica Ziektebeelden

Schimmels versus gisten

Schimmels: dermatofyten (keratinofiel; kunnen haren, nagels en huid binnendringen) en non-dermatofyten (veroorzaken minder vaak een dermatomycose)
Gisten: candida (intertrigo en onychomycose handen) en malassezia (pityriasis versicolor)^[1]

Diagnose

Meestal op grond klinisch beeld. Bij twijfel diagnose: kweek of PCR.

Groepen antimicotica

• Allylaminen
  • Terbinafine. Minder goed tegen gisten.
  • Smeerfrequentie 1dd en kortere behandelduur voordelig. Iets duurder dan imidazolen, maar kosten totale behandeling gelijk.
• Imidazolen
  • Breedspectrumantimycotica: werkzaam tegen schimmels en gisten.
  • In mindere mate ook antibacterieel.
• Hydroxypiridonen
  • Ciclopirox (Loprox). Breedspectrumantimycoticum.
  • Ciclopirox 1% crème (lokale behandeling van oppervlakkige dermatomycosen)^[2]
• Methylrosaniline
  • Gentiaanviolet oplossing 1% FNA (Solutio methylrosanilinii chloridum FNA)
  • Ouderwets antimycoticum, minder effectief maar kan nuttige toevoeging als topicale behandeling zijn. Daarnaast tegen sommige Gram-positieve bacteriën, vooral stafylokokken.^[3]

Doseringen

• Ketaconazol 2%
  • Crème (Nizoral) tube à 30 g
  • Hoofdgel, flacon à 60 ml
  • Shampoo, flacon à 60 ml
• Miconazolnitraatzalf 2% (Daktarin), tube à 15 g, 30 g
  
  • 1–2×/dag dun aanbrengen en inwrijven. Continueren tot 7-10 dagen na verdwijnen huidaandoening (meestal na 2–6 weken). Indien 2 weken na start geen verbetering, diagnose en behandeling heroverwegen. Cave cumarinederivaten.
• Clotrimazolzalf 1% (Canesten, unguentum clotrimazoli 1% FNA), tube à 30 g
  • 2dd tot genezen
• Fluconazol (Diflucan)
• Sulcanozol 1% lotion (Myk), flacon à 20 ml

• Terbinafine 1% (Lamisil) creme 15 g, bijbetalen
  • 1dd smeren
  • Ook oraal mogelijk, dan iets effectiever dan itraconazol
• Nystatine suspensie, 100.000 E/ml, 24 ml, 100 ml, 120 ml
  
  • antimycotisch (in hoge concentraties) antibioticum
• Polymyxine B oog- en oordruppels FNA, flacon à 10 ml
• Polytrim oogdruppels (trimethoprim polymyxine B oogdruppels), flacon à 5 ml
• Amfotericine B (Abelcet, AmbiSome, Fungizone)
• Seleensulfide

Systemisch

• Terbinafine 1 dd 250 mg
• Gisten mogelijk iets beter effect met itraconazol
  • Itraconazol goedkoper dan ketoconazol en fluconazol

Combinatie

• Daktacort (miconazol 2%/​hydrocortison 1%)
  • Gedurende 5–10 dagen 1–2×/dag dun op het geïnfecteerde huidgedeelte aanbrengen
• Ketoconazol 2%/Triamcinolon 0.1% (evt + ZinkOxide 5%/10%)

Antibacterieel

• Fusidinezuur
  • Impetigo: 3dd dun, max 2 weken
    • Indien hierna roodheid, schilfers jeuk etc: eczeem (vicieuze cirkel) wv triamcinolon
• Zilversulfadiazine (Flammazine)
  
  • Brandwonden en doorligwonden therapeutisch of profylactisch