Gehoorverlies en tinnitus Ziektebeelden

Anamnese

• Zelf ervaren klachten, of signalen uit omgeving?
• Rumoerige omgeving
• Piep/tinnitus
• Balans, duizeligheid
• Werk/lawaaiexpositie

Geleiding vs perceptie

• Conductief/geleidingsslechthorendheid: geluid bereikt slakkenhuis minder goed.
  • Uitwendige gehoorgang, trommelvlies en gehoorbeentjes
• Perceptief gehoorverlies: binnenoor (slakkenhuis), gehoorzenuw (bijv brughoektumor) of hersenen
  • Audiogram: haakjes (conductief, beengeleiding) en rondjes (perceptief) precies op elkaar
  • Slakkenhuis/vestibulum. Eenzijdig: sudden deafness, cave brughoektumor, neuritis vestibularis, infectie, CVA. Bilateraal: presbyacusis, lawaaidoofheid^[1]

Rinne en Weber

Met de stemvorkproef kunt u op eenvoudige wijze onderscheid maken tussen geleidings- en perceptieverlies van het gehoor. U start met de proef van Rinne. Hierbij slaat u de stemvork stomp aan (op knie of pols) en plaatst u daarna de stemvork stevig op het mastoïd. U vraagt aan de patiënt of hij dit hoort, en houdt dan de stemvork voor het oor bij de gehoorgang. Indien de patiënt de stemvork voor het oor harder hoort (hetgeen normaal is), is de proef positief. Er is dan aan die zijde geen geleidingsverlies van > 25 dB. Indien de patiënt het geluid zachter hoort, is de proef negatief, dan is er een geleidingsverlies van > 15-25 dB.^[2][3][4]

Bij de proef van Weber is het van belang dat u weet met welk oor de patiënt het beste hoort. U plaatst de stomp aangeslagen stemvork stevig midden op het voorhoofd en vraagt aan de patiënt waar hij dit hoort: in het midden/links of rechts. Lateraliseert het geluid naar het slechte oor, dan bestaat er waarschijnlijk een geleidingsverlies aan het slechte oor. Lateraliseert het geluid naar het goede oor, dan bestaat er waarschijnlijk een perceptief verlies aan de andere zijde van minimaal > 15 dB, aan het slechte oor.^[5][6]

• Weber: mediaan
• Rinne: aan beide kanten luider naast het oor dan op mastoïd

Fletcher index hardhorendheid/doofheid

Voor bepaling van het gemiddelde gehoorverlies wordt uitgegaan van het gemiddelde dB-verlies bij 1000, 2000 en 4000 Hz, de zogenoemde hoge Fletcher-index. Hoge Fletcher-index ≥35 dB is afwijkend.

Verwijzing hoorapparaat

• De hFI dient ten minste 35 dB (aan het slechtste oor) te bedragen om volgens de criteria van de Regeling hulpmiddelen van de verstrekking ziekenfondsverzekering in aanmerking te komen voor vergoeding van een hoortoestel (www.cvz.nl/resources). Bron NHG.
  • Argument voor tijdig aanmedig: hersentraining, analogie met amblyopie
• Patiënten <67 altijd verwijzen naar KNO-arts of audiologisch centrum, ≥67 jaar kan ook audicien hoorapparaten verstrekken.
  • Cave: jonge mensen verwijzing KNO tbv uitsluiten onderliggend letsel

Uitleg toondiagram

De 0 dB baseline op de y-as is het gehoor van een gezond persoon. Tot ongeveer 18 jaar kan iemand met een normaal gehoor dit horen. De lijn zakt naarmate er meer gehoorverlies is. Rechteroor rondjes, linkeroor kruisjes. Beengeleiding wordt aangegeven met haakjes naar links of rechts. Bij perceptief verlies liggen de haakjes en rondjes (voor het rechteroor) of kruisjes (voor het linkeroor) precies op elkaar.
Bron: HenW.

Tinnitus

• Uitsluiten KNO-afwijkingen, daarna terug laten komen huisarts
• Uitleg: beter de aandacht er vanaf proberen te krijgen (afleiding). Therapeutische opties zijn niet voorhanden.
• Evt behandeling bestaat uit CTG , cognitieve gedragstherapie / tinnitus retraining therapie. In eerste instantie kan patiënt begeleid worden door de POH-GGZ of eerstelijns psycholoog voor omgaan met de klachten en met name verleggen van de aandacht. Indien dit onvoldoende werkzaam is, dan kan naar gespecialiseerde centra verwezen worden, zoals Kentalis Audiologisch Centrum, GGMD of gespecialiseerde GGZ.

Pulsatiele tinnitus

• Gerelateerd aan hypertensie
• Cave glomustumor