Hand-pols - Handletsels Ziektebeelden

Algemeen

Onderzoek

Neem ten minste volgende gegevens op bij beschrijving handletsel
1. Patientgegevens

• Leeftijd, dominantie, beroep / activiteiten

2. Aard van het letsel

• Snij-, glaswond. Zaagwond. Avulsiewond. Crushwond.

3. Locatie van het letsel

• Dominante / niet-dominante hand; straal 1 t/m 5; zone 1 t/m 5.

4. Welke pezen zijn betrokken

• Op basis van onderzoek van de hand / vingers, NIET van de wond!!

5. Welke andere structuren zijn betrokken

• Wekedelenverlies, zenuwletsel, vaatletsel, fracturen / dislocaties

Meer basic:

Inspectie: standsafwijkingen, zwelling, hematoo, wonden
Drukpijn en asdrukpijn: geef locatie aan en bij welke actie wordt pijn geprovoceerd
Functie actief en passief, test tegen weerstand
Vergelijk met contralaterale zijde

Nagelluxatie

• Gedeeltelijke laceratie nagel: distale deel afknippen (Oberst), controle nagelbed. Evt hechten met dunne vicryl.
• Subunguaal hematoom: trepanatie bij >25% van de nagelplaat, evt extractie >50%
• Alleen beeldvorming bij vermoeden intra-articulaire fractuur
• Bij nagelluxatie: verwijderen nagel, nettoyeren, terugplaatsen. Indien gewenst na een week verwijderen, kan ook langer.
• Zie ook: https://www.henw.org/artikelen/nagelletsel

Nagelbedletsel

• Nagelletsels. Uitgebreide beschrijving diagnose en behandeling HenW

Op het laatste vingerkootje ligt het nagelbed met daar overheen de nagel. Zowel cosmetisch als functioneel een belangrijk onderdeel van de vinger. De nagel en het nagelbed zijn heel vaak betrokken bij letsels aan de vingertop. De meest bekende zijn natuurijk de vinger tussen de deur en de klap met de hamer.
Bij letsel van het nagelbed kunnen ook de nagelwal (huid rondom de nagel), het vingerkootje en de strekpees van de vinger beschadigd zijn. Het is belangrijk om dit goed te beoordelen om problemen na genezing te voorkomen.

Oorzaak

Verreweg de meest bekende oorzaak is een direkte klap op de nagel. Maar ook het beklemd zitten van de vingertop en scherpe vingertop- en nagelletsels komen heel vaak voor en kunnen het nagelbed beschadigen.

Diagnose

Een direkte klap of beknelling kan een bloeduitstorting onder de nagel veroorzaken, een subunguaal haematoom. Dat geeft een pijnlijk kloppend gevoel. Bij groter letsel is ook de nagelwal beschadigd en de huid van de vingertop gebarsten.
Als de bloeduitstorting groter is dan de helft van het nageloppervlak, wordt de verdenking op letsel van het nagelbed groot (foto links). Een röntgenfoto is nodig om het onderliggende bot te beoordelen. Beschadiging van het nagelbed zal de uitgroei van de nagel verstoren. Soms alleen cosmetisch ontsierend maar het kan ook een gespleten of pijnlijke nagelgroei veroorzaken (foto rechts). Nagelbedletsel moet gerepareerd worden om dit te voorkomen.
En ander probleem kan optreden als een deel van het nagelbed door het letsel verdwenen is. Ook nu zal de nagelgroei verstoord raken (zgn. "haaknagel") en is een goede beoordeling van het letsel m.b.t. de nagelgroei belangrijk.

Behandeling

Een kleine acute bloeduitstorting onder de nagel kan pijnloos ontlast worden met een speciaal nagelboortje. Dit om de druk op het nagelbed en de pijn te verminderen. Als er geen verdenking is op nagelbedletsel, botbreuk of peesletsel is er geen verdere behandeling nodig. Het kan zijn dat de nagel (gedeeltelijk) los komt te zitten.
Bij verdenking op nagelbedletsel (door de aard van het letsel, de grootte van het haematoom, etc.) dient de nagel verwijderd te worden om het nagelbed te beoordelen. Bot- en peesletsel dienen te worden uitgesloten en vervolgens kan het letsel hersteld worden.

Operatie

Letsel van het nagelbed moet liefst kort na het letsel geopereerd worden onder plaatselijke verdoving. De nagel wordt verwijderd en het nagelbed gerepareerd met heel kleine hechtingen. Na repareren van het nagelbed wordt de nagel indien mogelijk weer teruggeplaatst om als 'tijdelijk spalkje' te dienen.
Als er een bijkomende botbreuk of peesletsel is dienen deze uiteraard ook behandeld te worden. Uw handchirurg kan dit goed beoordelen.

Te verwachten resultaat

Het herstel van de nagel is afhankelijk van de grootte van het letsel, het gedeelte van het nagelbed dat kapot is en de mogelijkheid om het weer anatomisch te repareren. Het kan, afhankelijk van de leeftijd, 4 tot 6 maanden duren voordat een nieuwe nagel volledig is uitgegroeid.

Complicaties

Bij elke operatie kunnen complicaties optreden zoals een bloeding of een wondinfectie. Een rustige wondgenezing is belangrijk voor het herstel. Beperkte doorbloeding door het letsel van de vinger kan weefselversterf veroorzaken. Ondanks goede begeleiding kan de vingertop langdurig gezwollen en stijf blijven. Het aspect van de nieuwe nagel kan gewijzigd zijn door het beschadigde nagelbed. Er dienen regelmatige controles plaats te vinden om zeker te zijn dat de genezing optimaal verloopt en er geen problemen meer kunnen optreden.

Vinger tussen de deur

Nagel reponeren, huid netjes hechten. Eventuele tuftfractuur: geen meerwaarde van X-vinger maken. Bij adequaat hechten/nagel terugplaatsen geeft dit een goede spalk voor bot.
Nagel eventueel met lushechting.

Peesletsel

• Extensorpees
  • Naast EDC, voor wijsvinger nog EIP, pink EDQ
  • Double horn
  • Anesthesie 2% Lidocaine, desinfectie, steriele expositie. Exploratie. Beide pezen niet a vue kunnen krijgen. Bij palpatie geen glas voelbaar. Huid approximerend gehecht met ethilon 4/0 transcutaan. Vet gaasje, gaasje, volaire gipsspalk.^[1] Ingepland OK tenoraphie^[2].
• Flexorpees
  • Altijd door de plastisch chirurg (oa ivm retractie van pezen)

Evt tourniquet/slauch: max 2 uur bloedleegte.

Luxaties

• Bij LO: vaak vaste positie, itt fractuur waarin vaak beweging
• Behandeling
  • niet per se verwijsindicatie
  • reponeren => hyperextensie en over gewricht heen trekken
  • buddy tape 3-7 dagen
• laterale subluxatie gewricht
  • prognose: langdurig herstel, volledig herstel kan 6 tot 12 maanden duren.
  • Verwijzing handtherapie voor oefenadviezen t.a.v. functie, evt. aanleggen spalk of buddy-tape
• Wanneer verwijzen
  • Cave: volaire plaatletsel, altijd operatieindicatie. X-vinger: uitsluiten ossaal letsel/avulsiefragment.
  • MCP-luxatie
  • Open luxatie
  • Duim: complex, door handchirurg