Kind - Benauwd kind Acute kaart

Kinderen < 6 jaar

• Een kind mag ca 10 keer per jaar een luchtweginfectie hebben, >2 jaar iets minder
  
  • Check groeicurves (gewicht en lengte) en ontwikkeling. Familieanamnese: immuundeficiëntie, CF of PCD?
  • Als normaal: genoeg ruimte om te kijken hoe het zich ontwikkelt
  • Als zorgwekkend evt lab: VBB differentiatie, IgG, IgA, IgM^[1]

DD Episodische Virale Wheeze (EVW, viral induced wheeze)

• Afgebakende periodes van benauwdheid, geen klachten tussendoor. Uitgelokt door virale BLWI's^[2]
• 2/3 over na 2 jaar tijd
• intermitterende behandeling
• Kreunende kinderen (PEEP creeeren). Vaak vrije inademing (maar kan door snotteren ook aangedaan zijn → doe neustoilet)
• “bronchiale hyperreactiviteit”
• Piepen en hoesten
• LO: Expiratoire wheeze, piepend verlengd expirium.
  • DD: Multi trigger wheeze
  • Geen verschil LO
• Bronchiolitis (waaronder RSV)
  • Hoestje heel typisch: volle, pijnlijk hoest. Taai slijm, zit in de weg.
  • LO: Diffuus over alle longvelden afwijkende ademgeluiden (rhonchi, slijm, crepitaties, piepen). Verhoogde
  • B: ondersteuning
    • neustoilet, paracetamol, evt sondevoeding
    • 2x proefbehandeling middels vernevelen: helpt bijna nooit
    • prednison stootkuut geen effect, antivirale en biologicals niet zinvol
    • vaccinatie bij kinderen met hypotonie (prematuren, Down, hartafwijkingen, Prader-Willi), echter heel erg duur
  • Duurt een kleine week, piek tussen 2-5 dagen
    • Als presentatie op dag 1-2, eerder opname-indicatie

DD Multi Trigger Wheeze: 

• uitgelokt door virale BLWI's, maar ook door inspanning, rook en antigeenblootstelling
• geassocieerd met atopie. 50% over na 2 jaar tijd
• kan uitgroeien tot astma.
  • Evt: inhalatieantigeenscreening
  • Evt: Vanaf 3 jaar mAPI score. Spirometrie vanaf 6 jaar.
• continue behandeling
• (Proef)behandeling voor MTW: ICS of Leukotrieen receptor antagoinst volgens trial and error step up aanpak.^[3][4]

RSV bronchiolitis

• RS vaak in de eerste 6 maanden erg ziek. Bij ouder kind over het algemeen ouder minder problemen.
• Vaak weinig effect vernevelen
• Ondersteuning
• Evt xylometazoline neusdruppels

Pneumonie

• Verscherpt (hoger frequent/‘dichter bij’ door vochtgeleiding) en/of verminderd ademgeruis
• Verhoogde ademarbeid. Kreunend/steunend kind, neusvleugelen en intrekkingen klassiek pneumonie. Tachypneu en dyspneu.
• Percuteer longen voor empyeem, ook lobaire pneumonie evt te horen
• Ongeacht in- of uitademing: verminderd ademgeruis

Kinkhoest^[1][2]

• Besmetting aerogeen via druppelinfectie. Incubatietijd 7-21 dagen
• Toxine B pertussis zorgt voor slijmproductie en trilhaardysfunctie. Helder, maar taai en draderig sputum.
  • Daarom hebben antibiotica geen effect op het klinische beloop, tenzij daarmee in een heel vroeg stadium gestart wordt.
• Besmettelijk vanaf eerste ziekteverschijnselen tot drie weken na het begin van de paroxysmale fase
• Prognose goed. Jonger → meer kans complicaties (mn pneumonie en OMA), soms van cerebrale aard ivm anoxie of subconjunctivale en neusbloedingen
• Catarrale fase
  • Lijkt op banale milde bovenste-luchtweginfectie (verkoudheid, (nachtelijke) prikkelhoest, conjunctivitis, zelden koorts).
• Paroxysmale fase
  • Na 1-2 weken, aanvalsgewijze staccato hoest: tot 15 krachtige hoeststoten per expiratie, gevolgd door een gierende diepe inademing.
• Reconvalescentiefase
  • Meestal vier weken na begin, kan weken tot maanden duren. Paroxysmaal hoesten kan nog maanden terugkeren ttv normale BLWI.
•  Onderzoek
  • LO weinig discriminerend tov andere luchtweginfecties
  • Lab: leukocytose (>15 × 10 9/l) met een absolute lymfocytose (>60%)
  • Evt PCR nasofarynx op B. pertussis (of serologie IgA en IgG; trager en minder sensitief)
    • Het Diagnostisch Kompas geeft een beslisboom voor optimale diagnostiek in de verschillende fasen van het ziektebeloop en bij verschillende leeftijdsgroepen
• Behandeling
  • B. pertussis i.p. gevoelig voor antibiotica. Echter alleen van invloed op beloop indien start in incubatieperiode of catarrale fase
  • Claritromycine en azitromycine (nieuwere macroliden) zijn in effectiviteit vergelijkbaar met erytromycine, maar hebben een gunstiger bijwerkingenprofiel en groter gebruikersgemak
    • Klassiek erytromycine gedurende 14 dagen. Evt cotrimoxazol
  • Indicatie kan zijn beperken van besmettelijkheid. Bij positieve kweek en/of PCR altijd behandelen, bij positieve serologie alleen als het hoesten korter dan drie weken bestaat.
  • Voorschrijven van antibiotica aan gezinsleden van de kinkhoestpatiënt kan geïndiceerd zijn om het aantal secundaire besmettingen in te dammen, met name wanneer het om personen met een verhoogd risico gaat.
  • Isolatie/weren van werk of school niet zinvol: ttv diagnose heeft besmetting allang plaatsgevonden en is besmettelijkheid voorbij

Cystic fibrosis

• Screening zit in hielprik (80% van de mutaties gevonden)
  • Familiair
• Pulmonaal
  • Recidiverende BLWI/OLWI (paar ernstige pneumonieen gehad op jonge leeftijd)
• Intestinaal
  • Defecatie slijmerig, diarree, obsitpiatie
  • Pancreas aangedaan: malabsorptie, groeiachterstand, kan DM1

Pseudokroep

• 6 mnd - 6 jaar
• Inspiratoire stridor
  • Meer in middag-avond
• Beleid
  • Koude lucht inademen^[5]
    • Praktisch: 5 minuten koude buitenlucht, 5 minuten stomen in badkamer. Indien stridor dan aanhoudt, medicamenteus behandelen
  • Dexamethasondrank 0.3mg/kg (range 0.15-0.6mg/kg; max 15mg ); bijv. bij 10 kg 4 ml drank)
    • 1-4 uur voor goed effect, bij onvoldoende effect, na 24-48 uur herhalen;
    • Gemiddeld gewicht naar leeftijd tussen 1-10 jaar
      • 8 + (2,5 x leeftijd) kg
    • Overweeg recept 2e gift voor volgende nacht indien presentatie in eerste nacht en ouders adequaat in inschatten ernst (bijv als kind al eerder heeft gehad).
  • Eventueel adrenaline/budesonide (hoge dosis pulmicort) vernevelen 2000mcg

Kroep (epiglottitis)

• H. influenza (RVP)
• Niet willen zitten, kwijlen, mond open
• Acute verwijzing (keel niet manipuleren)

Overdragen benauwd patiëntje (als diagnose niet direct duidelijk):

Acidot/m: Anemie, cyanose, icterus, dyspneu, oedemen, transpireren of turgor/menigneale prikkeling.

Bij benauwd kind: 3E-methode^[6]
Effort (arbeid): AH/min, neusvleugelen, intrekkingen, geluid zonder stethoscoop
Efficacy (effectiviteit ademhaling): ademexcursies, saturatie, auscultatie, evt percussie
Effect (systemische effecten) hartslag, huidskleur, mate van dyspnoe (volzinnen?), urineproductie, bewustzijn

Oudere kinderen (> 6 jaar)

Astma

• “bronchiale hyperreactiviteit”
• Eén of meer kernsymptomen: piepen, hoesten, kortademigheid of benauwdheid
  • Recidiverend, nachtelijk hoesten, optredend na inspanning/trigger. Atopische aanleg (+FA), evt inhalatieallergenen bepalen.
• Triggers uitvragen
• (Proef)behandeling salbutamol
• Astmascore (voor en na combivent)
• Behandeling: starten met SABA; vaker dan 2x/week → ICS. Bij zeer duidelijke allergische trigger: fluticason neusspray en antihistaminicum.
• Astmascore berekenen
  
  • Astmascore

Beleid

• Ernstig: ambu bellen
• O2 (afh saturatie <92% geef O2, begin 1L neusbril)
• Inhalatie tot 8 pufs geen probleem. Na 20 min herbeoordelen.
  • Elke 2 uur 6-8 pufs. Na elke puf 5x ademen.
  • Indien klachten verbeteren, geleidelijk afbouwen (bijv na een dag) naar elke 3 en 4 uur.
  • Dan aantal pufs per keer afbouwen naar 4 per keer (vaak na 2-3 dagen), helemaal afbouwen

Schema

• Voorbeeld, hoeveelheid pufs 4-8 per keer)^[7]:
• Geef 6 pufs salbutamol elke 3 uur gedurende 24 uur. Geef 6 pufs salbutamol elke 4 uur gedurende 24 uur. Geeft 6 pufs salbutamol elke 6 uur gedurende 24 uur. Geeft 2-3 pufs salbutamol elke 6 uur gedurende 24 uur. Hierna: geef zo nodig 2 pufs salbutamol.

Pneumonie

• Verschillend ademgeruis L/R
• Wheezen veel minder frequent

Lymfadenitis colli

• Symptoombeschrijving
• B-symptomen? Indien niet acuut ziek kind, kan in eerste lijn
• Onderzoek indien meerdere klieren > 1 cm, of zeer snel gegroeid
  • Echo
• Verwekker: viraal, kattenkrab, EBV/CMV, atypische mycobacterieen
  • Vraag TBC-risico uit
• Behandeling: verwekker behandelen indien mogelijk → augmentin

Astmascore

	1 punt	2 punten	3 punten
Ademhalingsfrequentie (x/min)
2-3 jaar	≤ 34	35 - 39	≥ 40
4-5 jaar	≤ 30	31 - 35	≥ 36
6-12 jaar	≤ 26	27 - 30	≥ 31
> 12 jaar	≤ 23	24 -27	≥ 28
Saturatie (%)	> 95% zonder extra O2	90-95% met extra O2	< 90% met extra O2
Auscultatie	Normaal of eindexpiratoir piepen	Expiratoir piepen	In- en expiratoir piepen, verminderd ademgeruis of beide
Intrekkingen	Geen of intercostaal	Inter- en subcostaal	Inter- en subcostaal, supraclaviculair
Dyspnoe	Praat in zinnen	Praat in korte zinnen	Woorden / kreunen
Totale astma score	5 – 7 (mild)	8 – 11 (matig)	12 – 15 (ernstig)