Kind - Benauwd kind Acute kaart

Kinderen < 6 jaar

• Een kind mag ca 10 keer per jaar een luchtweginfectie hebben, >2 jaar iets minder
  
  • Check groeicurves (gewicht en lengte) en ontwikkeling. Familieanamnese: immuundeficiëntie, CF of PCD?
  • Als normaal: genoeg ruimte om te kijken hoe het zich ontwikkelt
  • Als zorgwekkend evt lab: VBB differentiatie, IgG, IgA, IgM^[1]

DD Episodische Virale Wheeze (EVW, viral induced wheeze)

• Afgebakende periodes van benauwdheid, geen klachten tussendoor. Uitgelokt door virale BLWI's^[2]
• 2/3 over na 2 jaar tijd
• intermitterende behandeling
• Kreunende kinderen (PEEP creeeren). Vaak vrije inademing (maar kan door snotteren ook aangedaan zijn → doe neustoilet)
• “bronchiale hyperreactiviteit”
• Piepen en hoesten
• LO: Expiratoire wheeze, piepend verlengd expirium.
  • DD: Multi trigger wheeze
  • Geen verschil LO
• Overleg kinderarts nav consult: past inderdaad bij viral induced wheeze. Wel hinderlijk, maar niet gevaarlijk. Geen behandeling nodig/mogelijk naast neusspoelen met NaCl, evt aangevuld met soms xylometazoline. Salbutamol is inderdaad een optie, maar is hier wel heel jong voor. Snachts meer klachten is normaal; heeft te maken met slijm die terugzakt in de longen. Je zou dan kunnen kiezen voor neusspoelen, maar als kindje daarna gewoon doorslaapt, kun je het ook gewoon laten. Pas vanaf 3-4 jaar inhalatie allergie mogelijk.
• Bronchiolitis (waaronder RSV)
  • Hoestje heel typisch: volle, pijnlijk hoest. Taai slijm, zit in de weg.
  • LO: Diffuus over alle longvelden afwijkende ademgeluiden (rhonchi, slijm, crepitaties, piepen). Verhoogde
  • B: ondersteuning
    • neustoilet, paracetamol, evt sondevoeding
    • 2x proefbehandeling middels vernevelen: helpt bijna nooit
    • prednison stootkuut geen effect, antivirale en biologicals niet zinvol
    • vaccinatie bij kinderen met hypotonie (prematuren, Down, hartafwijkingen, Prader-Willi), echter heel erg duur
  • Duurt een kleine week, piek tussen 2-5 dagen
    • Als presentatie op dag 1-2, eerder opname-indicatie

DD Multi Trigger Wheeze: 

• uitgelokt door virale BLWI's, maar ook door inspanning, rook en antigeenblootstelling
• geassocieerd met atopie. 50% over na 2 jaar tijd
• kan uitgroeien tot astma.
  • Evt: inhalatieantigeenscreening
  • Evt: Vanaf 3 jaar mAPI score. Spirometrie vanaf 6 jaar.
• continue behandeling
• (Proef)behandeling voor MTW: ICS of Leukotrieen receptor antagoinst volgens trial and error step up aanpak.^[3][4]

RSV bronchiolitis

• RS vaak in de eerste 6 maanden erg ziek. Bij ouder kind over het algemeen ouder minder problemen.
• Vaak weinig effect vernevelen
• Ondersteuning
• Evt xylometazoline neusdruppels

Pneumonie

• Verscherpt (hoger frequent/‘dichter bij’ door vochtgeleiding) en/of verminderd ademgeruis
• Verhoogde ademarbeid. Kreunend/steunend kind, neusvleugelen en intrekkingen klassiek pneumonie. Tachypneu en dyspneu.
• Percuteer longen voor empyeem, ook lobaire pneumonie evt te horen
• Ongeacht in- of uitademing: verminderd ademgeruis

Kinkhoest^[1][2]

• Besmetting aerogeen via druppelinfectie. Incubatietijd 7-21 dagen
• Toxine B pertussis zorgt voor slijmproductie en trilhaardysfunctie. Helder, maar taai en draderig sputum.
  • Daarom hebben antibiotica geen effect op het klinische beloop, tenzij daarmee in een heel vroeg stadium gestart wordt.
• Besmettelijk vanaf eerste ziekteverschijnselen tot drie weken na het begin van de paroxysmale fase
• Prognose goed. Jonger → meer kans complicaties (mn pneumonie en OMA), soms van cerebrale aard ivm anoxie of subconjunctivale en neusbloedingen
• Catarrale fase
  • Lijkt op banale milde bovenste-luchtweginfectie (verkoudheid, (nachtelijke) prikkelhoest, conjunctivitis, zelden koorts).
• Paroxysmale fase
  • Na 1-2 weken, aanvalsgewijze staccato hoest: tot 15 krachtige hoeststoten per expiratie, gevolgd door een gierende diepe inademing.
• Reconvalescentiefase
  • Meestal vier weken na begin, kan weken tot maanden duren. Paroxysmaal hoesten kan nog maanden terugkeren ttv normale BLWI.
•  Onderzoek
  • LO weinig discriminerend tov andere luchtweginfecties
  • Lab: leukocytose (>15 × 10 9/l) met een absolute lymfocytose (>60%)
  • Evt PCR nasofarynx op B. pertussis (of serologie IgA en IgG; trager en minder sensitief)
    • Het Diagnostisch Kompas geeft een beslisboom voor optimale diagnostiek in de verschillende fasen van het ziektebeloop en bij verschillende leeftijdsgroepen
• Behandeling
  • B. pertussis i.p. gevoelig voor antibiotica. Echter alleen van invloed op beloop indien start in incubatieperiode of catarrale fase
  • Claritromycine en azitromycine (nieuwere macroliden) zijn in effectiviteit vergelijkbaar met erytromycine, maar hebben een gunstiger bijwerkingenprofiel en groter gebruikersgemak
    • Klassiek erytromycine gedurende 14 dagen. Evt cotrimoxazol
  • Indicatie kan zijn beperken van besmettelijkheid. Bij positieve kweek en/of PCR altijd behandelen, bij positieve serologie alleen als het hoesten korter dan drie weken bestaat.
  • Voorschrijven van antibiotica aan gezinsleden van de kinkhoestpatiënt kan geïndiceerd zijn om het aantal secundaire besmettingen in te dammen, met name wanneer het om personen met een verhoogd risico gaat.
  • Isolatie/weren van werk of school niet zinvol: ttv diagnose heeft besmetting allang plaatsgevonden en is besmettelijkheid voorbij

Cystic fibrosis

• Screening zit in hielprik (80% van de mutaties gevonden)
  • Familiair
• Pulmonaal
  • Recidiverende BLWI/OLWI (paar ernstige pneumonieen gehad op jonge leeftijd)
• Intestinaal
  • Defecatie slijmerig, diarree, obsitpiatie
  • Pancreas aangedaan: malabsorptie, groeiachterstand, kan DM1

Pseudokroep

• 6 mnd - 6 jaar
• Inspiratoire stridor
  • Meer in middag-avond
• Beleid
  • Koude lucht inademen^[5]
    • Praktisch: 5 minuten koude buitenlucht, 5 minuten stomen in badkamer. Indien stridor dan aanhoudt, medicamenteus behandelen
  • Dexamethasondrank 0.3mg/kg (range 0.15-0.6mg/kg; max 15mg ); bijv. bij 10 kg 4 ml drank)
    • 1-4 uur voor goed effect, bij onvoldoende effect, na 24-48 uur herhalen;
    • Gemiddeld gewicht naar leeftijd tussen 1-10 jaar
      • 8 + (2,5 x leeftijd) kg
    • Overweeg recept 2e gift voor volgende nacht indien presentatie in eerste nacht en ouders adequaat in inschatten ernst (bijv als kind al eerder heeft gehad).
  • Eventueel adrenaline/budesonide (hoge dosis pulmicort) vernevelen 2000mcg

Kroep (epiglottitis)

• H. influenza (RVP)
• Niet willen zitten, kwijlen, mond open
• Acute verwijzing (keel niet manipuleren)

Overdragen benauwd patiëntje (als diagnose niet direct duidelijk):

Acidot/m: Anemie, cyanose, icterus, dyspneu, oedemen, transpireren of turgor/menigneale prikkeling.

Bij benauwd kind: 3E-methode^[6]
Effort (arbeid): AH/min, neusvleugelen, intrekkingen, geluid zonder stethoscoop
Efficacy (effectiviteit ademhaling): ademexcursies, saturatie, auscultatie, evt percussie
Effect (systemische effecten) hartslag, huidskleur, mate van dyspnoe (volzinnen?), urineproductie, bewustzijn

Oudere kinderen (> 6 jaar)

Astma

• “bronchiale hyperreactiviteit”
• Eén of meer kernsymptomen: piepen, hoesten, kortademigheid of benauwdheid
  • Recidiverend, nachtelijk hoesten, optredend na inspanning/trigger. Atopische aanleg (+FA), evt inhalatieallergenen bepalen.
• Triggers uitvragen
• (Proef)behandeling salbutamol
• Astmascore (voor en na combivent)
• Behandeling: starten met SABA; vaker dan 2x/week → ICS. Bij zeer duidelijke allergische trigger: fluticason neusspray en antihistaminicum.
• Astmascore berekenen
  
  • Astmascore

Beleid

• Ernstig: ambu bellen
• O2 (afh saturatie <92% geef O2, begin 1L neusbril)
• Inhalatie tot 8 pufs geen probleem. Na 20 min herbeoordelen.
  • Elke 2 uur 6-8 pufs. Na elke puf 5x ademen.
  • Indien klachten verbeteren, geleidelijk afbouwen (bijv na een dag) naar elke 3 en 4 uur.
  • Dan aantal pufs per keer afbouwen naar 4 per keer (vaak na 2-3 dagen), helemaal afbouwen

Schema

• Voorbeeld, hoeveelheid pufs 4-8 per keer)^[7]:
• Geef 6 pufs salbutamol elke 3 uur gedurende 24 uur. Geef 6 pufs salbutamol elke 4 uur gedurende 24 uur. Geeft 6 pufs salbutamol elke 6 uur gedurende 24 uur. Geeft 2-3 pufs salbutamol elke 6 uur gedurende 24 uur. Hierna: geef zo nodig 2 pufs salbutamol.

Pneumonie

• Verschillend ademgeruis L/R
• Wheezen veel minder frequent

Lymfadenitis colli

• Symptoombeschrijving
• B-symptomen? Indien niet acuut ziek kind, kan in eerste lijn
• Onderzoek indien meerdere klieren > 1 cm, of zeer snel gegroeid
  • Echo
• Verwekker: viraal, kattenkrab, EBV/CMV, atypische mycobacterieen
  • Vraag TBC-risico uit
• Behandeling: verwekker behandelen indien mogelijk → augmentin

Astmascore

	1 punt	2 punten	3 punten
Ademhalingsfrequentie (x/min)
2-3 jaar	≤ 34	35 - 39	≥ 40
4-5 jaar	≤ 30	31 - 35	≥ 36
6-12 jaar	≤ 26	27 - 30	≥ 31
> 12 jaar	≤ 23	24 -27	≥ 28
Saturatie (%)	> 95% zonder extra O2	90-95% met extra O2	< 90% met extra O2
Auscultatie	Normaal of eindexpiratoir piepen	Expiratoir piepen	In- en expiratoir piepen, verminderd ademgeruis of beide
Intrekkingen	Geen of intercostaal	Inter- en subcostaal	Inter- en subcostaal, supraclaviculair
Dyspnoe	Praat in zinnen	Praat in korte zinnen	Woorden / kreunen
Totale astma score	5 – 7 (mild)	8 – 11 (matig)	12 – 15 (ernstig)