Lichen planus/lichen sclerosus Ziektebeelden

Lichen planus

• Benigne inflammatoire aandoening van de huid en de orale en genitale slijmvliezen
  • Alleen biop bij twijfel of non-respons therapie
  • Relatie met auto-immuunaandoeningen, komt familiair voor
• Vrijwel nooit bij kinderen
• Vraag/onderzoek altijd naar huidafwijkingen elders!
• Jeukende, vlakke glanzende polygonale papels, miliair tot lenticulair groot, rood tot roodpaars, met aan het oppervlak een netwerk van fijn vertakte wittige streepjes (Wickhamse striae) die zichtbaar worden na insmeren met paraffine/olie.
• Kan overal voorkomen, voorkeursplaatsen: buigzijden polsen/onderarmen, nek, sacraalstreek, genitaliën, enkels, onderrug.
• Bespreek invloed op seksualiteit, verwijs evt naar seksuoloog

R/ Indifferente middelen essentieel (zalven sterke voorkeur boven crèmes), ruim en vaak smeren
R/ Dermovate. minimaal 2 weken 1 x daags aanbrengen en daarna 4 weken om de dag. Daarna nog minimaal 3 maanden 1 x per week.^[1]

• Onderhoudsbehandeling van 1-4/week wordt aanbevolen bij anogenitale LS
• Vaginaal: starten met clobetasolzalf (drie keer per week?) icm met meerdere keren per dag vaseline/paraffine

R/ Intralesionale corticosteroïden bij laesies met beperkte omvang en bij hypertrofische lichen planus. Injecties of dermojet.
R/ Tacrolimus 0,1% zalf indien lokale corticosteroïden onvoldoende effectief zijn, bijwerkingen geven of gecontra-indiceerd zijn
R/ Systemische corticosteroïden (prednison stootkuur)

•  jaarlijkse controle bij de huisarts vanwege risico maligne ontaarding^[2]
  
  • 5% van de vrouwen met vulvaire lichen sclerosus ontwikkelt op den duur een plaveiselcelcarcinoom

Mucosale (of genitale) lichen planus

• Premaligne (zoals alle chronisch inflammatoire aandoeningen): cave plaveiselcelcarcinoom - metastaseert sneller dan gebruikelijke PCC's. Altijd 3mm biopt bij verdenking, dd bijtfibroom, granuloom, lichen planus papel.
• Mondholte maar ook de lip, vagina, penis en soms slokdarm, perianaal, conjunctiva en neusslijmvlies.
• Vaak pijnlijk
• Lichen sclerosus niet in vagina of oesofagus (dan mucosale lichen planus)

Penis/voorhuid/eikel

• Intertrigineus eczeem^[3]
  
  • Corticosteroid (klasse 1 of 2) 1dd gedurende 2 wk, daarna in pulse + antimycotica + verminderen mechanische component, advies geen overmatige hygiene toe te passen, dus max 1 dd wassen.
• Candida balanitis
  • Ketoconazol
• Balanitis van Zoon
  • Felle roodheid
  • Corticosteroïden
  • Tacrolimus zalf of pimecrolimus crème
  • Evt fusidinezuur