Oor - Otoscopie en otitis externa Kennisonderwerp

Beschrijving otoscopie

• aspect trommelvlies: kleur, vaatinjectie, al dan niet doorschijnend
  • ADS: rustige meatus, normaal TV-beeld en luchthoudend middenoor
  • ingetrokken: lichtreflex (ook) anders dan voor-onderkwadrant. Pars flaccida (Schrapnell) is slapste deel van TV, trekt als eerste in.
  • dof, middenoor niet geheel te beoordelen
• stand trommelvlies: normaal, bomberend of ingetrokken
  • Intrekking: trommelvlies over malleus en promontorium heen getrokken
  • Tubadysfunctie → onderdruk middenoor → intrekking trommelvlies
  • Onderdruk → irritatie slijmvlies middenoor → vochtafscheiding → vocht achter trommelvlies = OME
    • Cave cholesteatoom (ophoping dode huidcellen, diagnose alleen met CT te stellen)
  • retractiepocket
• loopoor, trommelvliesperforatie, aanwezigheid trommelvliesbuisjes (onderste kwadranten, vaak anterieur)
• blaar/blaasjes: myringitis bullosa. vaak viraal
• witheid/littekenweefsel:myringosclerose (alleen trommelvlies), tympanosclerose (trommelvlies en gehoorbeetjes)

Let bij een kind dat een zieke indruk maakt of bij risicofactoren voor complicaties op aanwijzingen voor:

• mastoïditis (drukpijnlijk mastoïd, afstaand oor)
• meningitis (verminderd bewustzijn, nekstijfheid, hoofdpijn)

Trommelvliesbuisjes worden "achter onder" of "voor onder" geplaatst. Achter boven bevindt zich voor uitgang buis van Eustachius en kan door continue beluchting voor vertraagde sluiting zorgen.

"Voor boven" gecontra-indiceerd ivm aanwezigheid gehoorbeentjes.

Otitis externa

• Bij trommelvliesperforatie aluminiumacetotartraat-oordruppels 1,2% FNA 3 dd 3 druppels; 1-2wk. (antibiotisch, jeuk- en pijnstillend)
  
  • Uitblijven effect 3 weken: kweek en resistentiebepaling
  • In principe "alle" andere oordruppels ototoxisch
    • Zeker aminoglycosiden zoals tobramycine, neomycine en gentamycine
  • Oplosmiddelen en antiseptiva zijn ook ototoxisch
    • Chloorhexidine, benzalkomium, ethanol, propyleenglycol
• Zure druppels
  • zure oordruppels met triamcinolonacetonide 0,1% FNA; 3 dd 3 druppels; 1-2wk
• Ofloxacine oordruppels 3mg/ml
• Terra cortril (hydrocortison/oxytetracycline/polymyxine B oordruppels (oogdruppels)) 3dd.
• Bij koorts en ziek zijn behandeling aanvullen met
  • Flucloxacilline po 500mg 3dd 7 dagen
• DD: Eczemateuze dermatitis oorschelpen bdz → Terracortrilzalf 3dd 2 dosis bdz op de oorschelp, waterpreventie. Bij uitblijven verbetering na 3 weken: kweek en resistentiebepaling
• Verwekkers: meestal pseudomonas of s. aureus en af en toe streptokok^[1]
• Pseudomonas
  • Zure oordruppels+cortico
  • Bacicoline-B (hydrocortison/​colistine/​bacitracine) of tobradex (alleen streptokok en schimmels/gisten ongevoelig)
    • Colistine werkzaam tegen pseudomonas
      • aerobe Gram-negatieve bacteriën.
      • Verder: Acinetobacter baumanni, Enterobacteriaceae (zoals Klebsiella spp.), Haemophilus influenzae
  • Resistent voor oa sofradex

Verwekker / groep	Werkingsspectrum oordruppels per verwekker
	azijnzuur of aluminium acetotartraat	polymyxine B	neomycine/framycetine	neomycine/​polymyxine B/fludrocortison/​​lidocaïne (Panotil®)	hydrocortison/​colistine/​bacitracine (Bacicoline B®)	hydrocortison/​oxytetracycline/​polymyxine B (Terra Cortril®+Polymyxine B)	tobramycine/dexamethason (Tobradex®)	framycetine/gramicidine/dexamethason (Sofradex®)	ofloxacine	flumetason/​clioquinol (Locacorten-Vioform®)	miconazol	chlooramfenicol
Ototoxisch		x	x	x	~	x	x	~	x	x	x	?
Gram-negatieve bacteriën
Pseudomonas	x	x		x	x	x	x		~
Proteus	~		x	x			x		x			x
Overige enterobacterales en haemophilus		x	x	x	x	~	x	x	x			~
Gram-positieve bacteriën
S. aureus	x		x	x	x	x	x	x	x	x		~
Streptokokken*	~				x	x		x		x		x
Schimmels & gisten
Aspergillus fumigatus / A. niger	~									x
Candida	~									x	x
					Colistine = polymyxine E. Bacitracine actief tegen streptokokken, pneumokokken en enterokokken					Flumetasonpivalaat =klasse 2 corticosteroïd met anti-inflammatoire, antipruritische en vasoconstrictieve werking. Clioquinol bevat jodium.	bevat ototoxisch propyleenglycol
* Groep B hemolytische streptokokken zijn niet gevoelig voor oxytetracycline / bacitracine / gramicidine x = werkzaam ~ = mogelijk werkzaam

Otitis media bij volwassenen

• Doe stemvorkproef! Bij Rinne positief (=niet-afwijkend) en Weber lateralisatie naar het niet-aangedane oor: denk aan Sudden Deafness → spoedverwijzing KNO!
  
  • Direct starten prednison
    • Prednison 30mg 2dd gedurende 7 dagen, daarna audiometrie in ziekenhuis
    • Tweede lijn soms indicatie voor intratympanale injecties dexamethason
  • Zie ook tuchtzaak^[2]
  • DD: traumatische vensterruptuur, aandoening van de gehoorzenuw