Patientvoorlichting / Desinformatie over medische onderwerpen Patientvoorlichting

Dermatologie

• Hormooncrèmes /  steroïdfobie: dermatoloog Annemie Galimont-Collen link
  • Hormoon crèmes zijn nog steeds de hoeksteen van de behandeling van vele chronische huidziekten. Het narratief van social media is echter een heel ander geluid. Ik vraag mij af of deze mensen begrijpen wat dit voor gevolgen heeft voor de patiënten die dat nodig hebben, ik betwijfel het...
  • De AAD (Amerikaanse vereniging van dermatologen, weet je de mensen die verstand hebben van de huid, huidaandoeningen en behandelingen) roepen hun dermatologen op om actief te zijn op social media om de misverstanden over hormoon crèmes op social media te bestrijden

Bloedwaarden

• PSA
  • Uroloog Pim van Leeuwen, van het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis, roept iedereen (of nou ja, iedereen met een prostaat) boven de 50 jaar op om met hun huisarts te spreken over vroegdiagnostiek... Dit betekent dat er in vrijwel elke huisartsenpraktijk deze week telefoontjes binnenkomen van patienten die 'even een PSA' willen prikken..^[1]
  • De uroloog die voorzitter is van de Nederlandse Vereniging voor Urologie denkt er anders over^[2]
  • Zou Van Leeuwen niet weten dat er een metaanalyse van 5 RCT's bestaat die laat zien dat vroegdiagnostiek voor prostaatkanker geen zin heeft?^[3]
• Magnesiumsupplementen: huisarts/preventie-expert Stefan van Rooijen link
  • Magnesium testen in het bloed is geen goed idee. Slechts 1% van het magnesium in ons lichaam zit in ons bloed. Ongeveer de helft zit in botten en tanden. De rest in cellen, spieren, organen en zenuwweefsel.

Microbioom / darmflora

• Feiten en fabels over het microbioom^[4]
  • Het eten van producten als brood, vis, peulvruchten, groente en fruit heeft een positief effect op de bacteriën in je darmen. Ze beschermen je darmen door bacteriën met ontstekingsremmende eigenschappen beter te laten functioneren. Het tegenovergestelde geldt voor vlees, fastfood en geraffineerde suikers.
  • Het mooie van de darmflora is dat het te beïnvloeden is door dieet, het gebruik van pre- en probiotica of antibiotica en dus zelfs met behulp van faecestransplantatie. Nu we beter beginnen te begrijpen wat een gezonde darmflora precies is, kan er ook gerichter worden ingegrepen om de gezonde bacteriën bijvoorbeeld te stimuleren of zelfs toe te dienen. Het lastige is wel dat er in de media ontzettend veel gesproken wordt over dat bepaalde producten goed zijn voor je darmflora, terwijl daar zelden goed bewijs voor is.

Vaccinatie

• Kindervaccinaties RVP: Mathijs Binkhorst, Kinderarts-neonatoloog link
  
  • Als men al bedenkingen had bij coronavaccins - al dan niet gefundeerd - dan gaan die veelal niet op voor reguliere kindervaccins. Deze zijn namelijk 'traditioneel', er is al decennialang ervaring mee, (lange-termijn) bijwerkingen zijn redelijk goed bekend, ze beschermen langdurig tegen ziektes die met name kinderen zelf treffen en kudde immuniteit is in dezen weldegelijk van belang.
  • Of speelt ontoereikende of verkeerde informatie over kindervaccinaties een belangrijke rol? Er gaan namelijk nog altijd veel onjuiste verhalen rond. Ernstige bijwerkingen (bijv. acute allergische reactie, tekort aan bloedplaatjes) zijn (zeer) zeldzaam. Koortsstuipen komen voor, zijn beangstigend, maar niet schadelijk. Vaccins veroorzaken géén autisme. Er zijn geen goede aanwijzingen dat vaccins auto-immuunziekten (bijv. suikerziekte, multiple sclerose, astma of allergieën) veroorzaken. In Nederlandse vaccins zit geen kwik. Formaldehyde zit véél meer in fruit dan in kindervaccins. Ook de relatie tussen de hulpstof aluminium - die vaccins veel werkzamer maakt - en allerlei chronische klachten is vrij discutabel. Het immuunsysteem van kinderen kan meerdere vaccins tegelijkertijd goed aan. Het doormaken van de infectie zelf zorgt ook voor goede immuniteit, maar dat gaat gepaard met een reëel risico op complicaties.
• Aluminium in vaccins
  
  • Conclusie:
    • Er zit veel meer (ca 20x zoveel) aluminium in flesvoeding dan in vaccins in het eerste jaar
    • Als je uitgaat van 0.1% orale absorptie en 100% intramusculaire opname, wordt er obv hele conservatieve cijfers (=voorzichtigheid tav aluminium voorop), inderdaad veel meer (50x) aluminium opgenomen in het lichaam vanuit vaccins.
    • Als je alleen soja-gebaseerde flesvoeding zou geven, kom je een factor 3.5 lager uit, en jongens zijn nog 5-10% zwaarder. Dan zou je op 15x meer opgenomen aluminium uitkomen.
    • Daarmee is er geen conclusie getrokken over de absorptie na i.m. injectie, de schadelijkheid van aluminium voor het kind, en de balans tussen schade en voordeel van de vaccinatie
  • Rekensom
    • Per dag 150 milliliter flesvoeding per kg lichaamsgewicht
    • Conservatieve schatting: obv 150mg/kg, drinkt een NL meisje ca 392 L flesvoeding in het eerste jaar^[5]
    • Obv 200 mcg/L aluminium in flesvoeding^[6], zit er 78480 mcg aluminium in flesvoeding in een jaar. In soja, gebaseerde FV is dit 700 mcg.
    • Orale absorptie ca 0,10%^[7][8]: 78,48 mcg aluminium per jaar in bloed opgenomen. Absorptie na intramusculaire injectie 100% (daarnaast wordt het (als citraat) snel renaal geklaard)^[9]
    • Vaccinaties RVP in eerste jaar^[10]: 3x DKTP-Hib-HepB = 2550mcg en 3x pneumococcen vaccin (10-valent Synflorix) = 1500 mcg^[11].

Antibiotica

• Antibioticaresistentie link
  • "this doctor knows nothing, with antibiotics, I heal faster".

Kanker doorbehandelen / chemotherapie

• Gabe Sonke, internist-oncoloog AvL link
  
  • Uit recente internationale analyses blijkt: de ruim 100 kankermedicijnen die de afgelopen 20 jaar op de markt kwamen, verlengen het leven van patiënten met gemiddeld nog geen 3 maanden. Gabe Sonke zette vorig jaar in zijn oratie de feiten op een rij. Het aantal kankerpatiënten dat 5 jaar na de diagnose nog leeft, is de afgelopen 10 jaar met 8 procentpunt gestegen, van 58 naar 66% - overigens mede doordat artsen kanker eerder opsporen. In dezelfde periode zijn de kosten van dure medicijnen in Nederland vertienvoudigd, naar bijna €3 miljard per jaar.

Emla-creme bij IUD^[12]

Ik moet zeggen dat ik niet zo goed begrijp waarom half Nederland inclusief landelijk nieuws het over spiraalplaatsing heeft alsof we al die tijd onze patiënten een suboptimale behandeling geven met alleen orale pijnstilling vooraf. Het is natuurlijk een heel tof en zorgvuldig opgezet wetenschapsopdracht vanuit de huisartsopleiding, waarvoor complimenten! Echter, het is een netwerk-meta-analyse (dat is bijvoorbeeld verschillende studies die A-B, B-C en C-D vergelijken naast elkaar leggen, en dan iets zeggen over het verschil tussen A-D), waarvan het de vraag is of de uitkomsten daarvan zo robuust zijn dat je klinisch beleid er direct op aan moet passen. Lijkt me zeker iets voor verder, direct onderzoek in NL (eerstelijns)setting, en daarvoor is het zeker een goed uitgangspunt. De studie meldt zelf nog in de Bespreking dat er aanzienlijke statistische en klinische heterogeniteit aannemelijk is. Oftwel: die papieren vergelijking kán kloppen, maar hoeft helemaal niet stand te houden in de praktijk.

Op basis van 1 zo'n studie hoeven "we" (of: de NOS met z'n gezellige artikel dat die de hele NHG in z'n hemd zet https://nos.nl/artikel/2533938-spiraal-laten-zetten-doet-pijn-maar-voorlopig-geen-extra-pijnbestrijding) niet per se in paniek te raken. Wél altijd een goed idee om te bedenken of we het beter kunnen doen door nieuw beleid te implementeren.

Maar wat staat er nou in deze netwerk-meta-analyse?
- emla-creme geeft een statistisch signifcante reductie van pijn ten opzichte van placebo bij zowel aanhaken portio met kogeltang als tijdens plaatsing. Er is geen verschil na plaatsing tussen emla en placebo.
- emla-creme geeft een statistisch signifcante reductie van pijn ten opzichte van naproxen bij alleen aanhaken van de portio, bij insertie is er geen verschil. Bij emla vs ibuprofen geen verschil bij aanhaken, maar wel betere pijnstilling emla bij insertie.

Als we nog even ons gezond verstand gebruiken: emla creme rond/op de portio zal lokale anesthesie van de mucosa/ostium externum geven. Mogelijk, als je lang genoeg wacht, iets dieper doortrekken richting de onderliggende zenuwen, zodat het weefsel distaal daarvan (dus richting portio) geen sensibele innervatie meer krijgt. Maar is fysiologisch niet logisch dat het corpus uteri ook adequaat verdoofd zal worden door aanbrengen van emla-creme). En laat dat nou net voor het merendeel van de vrouwen het pijnlijkste gedeelte zijn van het inbrengen van een IUD.

Samengevat: emla-creme werkt alleen beter dan placebo maar niet beter dan naproxen bij inbrengen, en dat is logisch. Dit zou de boodschap aan huisartsen en het publiek cq de NOS moeten zijn naar mijn mening.
Dat emla alleen beter werkt dan ibuprofen bij inbrengen klinkt nauwelijks interessant, zeker gezien het design van de netwerk-meta-analyse.
Als je aanraadt om een uur van tevoren 1000mg PCM en 500mg naproxen in te nemen (met als overweging nog een dosis van beide op het interval daarvoor in te nemen; bouw een spiegel op, geef vertrouwen/verminder angst), lever je (vrijwel?) net zulke goede zorg als emla-creme, zonder dat je met de keerzijde van comfort zit met patient 2x in de stoel en 2x speculum en het praktische obstakel van veel meer tijd per patient kwijt, waardoor je minder anderen kunt helpen.

Kunnen we dan helemaal niets anders doen voor patienten die echt pijnlijke ervaringen hebben? Natuurlijk wel! Althans we kunnen, het liefst in onderzoekssetting, een rationele poging doen. Met een spuitje gekoppeld aan een venflon (achterblijvende gedeelte infuus) 5ml lidocaine 2% transcervicaal inbrengen. Komt in hele cavum uteri dus werkt waar je de zenuwen wilt verdoven. Mogelijk ook sneller, al is dat een aanname. Is het veilig/geen impact op eileiders? Lijkt het wel op, wordt ook gebruikt bij endometriumbiopt https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4028657/ en gynaecologen gebruiken een soortgelijke procedure binnen de fertiliteit.