Rijksvaccinatieprogramma Kennisonderwerp

Schema

Vaccinatiegraad

Tetanus

• Standaard in RVP (Vaxelis). Ook los te verkrijgen (tetanustoxoïd), bevat dan thiomersal (kwikverbinding) - volgens Lareb wel veilig te gebruiken tijdens zwangerschap en lactatie, . DKTP-vaccin bevat dit niet.

HPV

• HPV binnen RVP (tegen types 16 en 18): sinds 2010 voor 12-jarige meisjes. Sinds 2022 vervroegd naar 10 jaar én jongens worden ook uitgenodigd + inhaalcampagne.^[1][2]
  • Meest effectief indien nog niet met virus in aanraking is geweest
  • Inhaalcampagne: iedereen t/m 26 jaar

Boven 26 jaar

• Niet vergoed, wel mogelijk (Vaccinatie op maat)
• Indien buiten RVP zijn kosten €135/prik, dan is multivalente even duur als bivalente.
• Mensen met IBD en AIIRD (autoimmune inflammatory rheumatic disease, bijv SLE) hoger risico HPV-maligniteit door zowel aandoening als behandeling^[3]
• Er zijn aanwijzingen dat mensen met CIN2-3 een lager recidief risico hebben na vaccinatie tegen HPV.^[4] Vaccinatie kan overwogen worden na goede voorlichting door de behandelend gynaecoloog. Het vaccin heeft geen therapeutisch effect op al aanwezige (pre)maligne afwijkingen.^[5]

RSV / RS-virus vaccin

Maternale RS vaccin voor zwangeren:

• bewezen effectief en veilig^[6]
• beschermt kind 6 maanden post partum
• bij voorkeur vaccineren tussen 30-36 weken, kan vanaf 24 wk 
  • liefst zo laat mogelijk om genoeg effectiviteit over te houden voor baby (want eerste maanden meer beschermd dan laatste 3 maanden),
  • heeft minimaal 2 weken voor bevallingsdatum nodig voor voldoende antistoffen-overdracht
• Eigen kosten: €210 + kosten van zetten vaccin 
• Beperkte voorraad GGD’s, waaronder Amsterdam.
  
  • Vaccineren bij huisarts kan ook: het vaccin heet Abrysvo en de apotheek kan het bestellen
• Voor de kinkhoestprik en de RSV-prik is het advies om er twee weken tussen te laten zitten. Vanaf volgend najaar 2025 niet meer nodig als de baby's vóór 2 weken (passief met Nirsevimab), gevaccineerd gaan worden in RSV periode van nov - maart. Werkt 6 maanden dus hoeft niet herhaald te worden.
• Actieve immunisatie
  • We vaccineren prematuren met een passief vaccin (Synagis) sinds jaren. Najaar 2025 passief voor alle neonaten (nirsevimab).
    
    • Abrysvo (maternaal) is al wel verkrijgbaar in NL (zelf betalen). Nirsevimab (neonaat, op zn vroegst 2 weken postpartum) nog niet verkrijgbaar in NL, maar op veel plekken in Europa al wel. Synagis is veel minder effectief dan nirsevimab, dus die zal verdwijnen
• Verloskundigen nog niet eenduidig^[7]

Pleister (Microneedle patches - MNPs) versus injectie

• Pleister net zo effectief tegen mazelen en rubella (rodehond) als injectie^[8][9]

Discussie tav werkzaamheid - bijwerkingen

Beste ouders en verzorgers,

Laatst publiceerde UNICEF een rapport, waaruit bleek dat het vertrouwen in kindervaccinaties de afgelopen (pandemische) jaren wereldwijd behoorlijk is afgenomen. In Nederland gemiddeld 20% minder vertrouwen (zie figuur). Onder vrouwen en personen <35 jaar daalde het vertrouwen nog meer.

Mocht deze daling vooral het gevolg zijn van de - ik zal het zo neutraal mogelijk houden - sterke aandacht voor vaccinatie tijdens de coronapandemie, dan herstelt het vertrouwen hopelijk snel. Als men al bedenkingen had bij coronavaccins - al dan niet gefundeerd - dan gaan die veelal niet op voor reguliere kindervaccins. Deze zijn namelijk 'traditioneel', er is al decennialang ervaring mee, (lange-termijn) bijwerkingen zijn redelijk goed bekend, ze beschermen langdurig tegen ziektes die met name kinderen zelf treffen en kudde immuniteit is in dezen weldegelijk van belang.

Indien deze trend zich echter voorzet, zou dat nogal zorgwekkend zijn voor de toekomstige gezondheid van onze kinderen, ook in Nederland. Ik zou graag de open dialoog aangaan om te achterhalen, waarom het belang van kindervaccinatie minder ingezien wordt. Heeft dit te maken met bepaalde levensbeschouwelijke overtuigingen of visies? Wordt het gevaar van de zeker niet onschuldige kinderziektes niet meer zo gevoeld door hedendaagse ouders? Dat past bij de bevinding, dat het vertrouwen vooral daalde bij de jongere generatie en is ook begrijpelijk, als je niet op je netvlies hebt, dat deze ziektes tot ernstige long- en hersenvliesontstekingen, verlammingen, aangeboren afwijkingen en overlijden kunnen leiden. Maar dát de ziektes weinig meer voorkomen, komt nu juist door vaccinatie. Vaccinatie is heel kosteneffectief en redt 4.5 miljoen levens per jaar.

Of speelt ontoereikende of verkeerde informatie over kindervaccinaties een belangrijke rol? Er gaan namelijk nog altijd veel onjuiste verhalen rond. Ernstige bijwerkingen (bijv. acute allergische reactie, tekort aan bloedplaatjes) zijn (zeer) zeldzaam. Koortsstuipen komen voor, zijn beangstigend, maar niet schadelijk. Vaccins veroorzaken géén autisme. Er zijn geen goede aanwijzingen dat vaccins auto-immuunziekten (bijv. suikerziekte, multiple sclerose, astma of allergieën) veroorzaken. In Nederlandse vaccins zit geen kwik. Formaldehyde zit véél meer in fruit dan in kindervaccins. Ook de relatie tussen de hulpstof aluminium - die vaccins veel werkzamer maakt - en allerlei chronische klachten is vrij discutabel. Het immuunsysteem van kinderen kan meerdere vaccins tegelijkertijd goed aan. Het doormaken van de infectie zelf zorgt ook voor goede immuniteit, maar dat gaat gepaard met een reëel risico op complicaties.

Uiteraard is er meningsvrijheid. Ik ben tegen verplichte vaccinaties. Ik hoop alleen dat u een keuze maakt o.b.v. goed gefundeerde argumenten. Ben erg benieuwd naar de discussie hierover, die ik niet geheel toevallig start in de World Immunization Week.

Mathijs Binkhorst, Kinderarts-neonatoloog bij Radboud UMC^[10]