Verslaving Kennisonderwerp

Definitie

• Discussie: hersenziekte of slechte keuzes?
• DSM-5: ‘stoornissen in het gebruik van middelen’ (substance abuse disorders). 11 criteria, link.
  • Controleverlies, beperkingen in functioneren, fysieke afhankelijkheid (tolerantie en ontwenning), zucht (verwant aan ontwenning)
    • Consumptievolume geen criterium, geen bio- of neuromarkers. Dus lastig om diagnose te stellen als er geen negatieve gevolgen zijn.
  • Onderscheid tussen afhankelijkheid en misbruik is obsoleet sinds DSM-5
  • Gedragsverslaving (nog) niet opgenomen als verslaving. Mogelijk overlap met obsessief-compulsief gedrag.
    • Game, internet, seks, koop, kleptomanie
    • Gokken: uitzondering of trendsetter? Bijzondere vorm omdat beloning varibel interval heeft. Zie ook Skinner's experiment waarbij hij duiven gokverslaafd maakte.^[1]

Epidemiologie^[2]

• 65.000 hulpzoekers per jaar, 76% man
• Verdeling hulpvraag
  • Alcohol 45%
  • Cannabis 17%
  • Opiaten 14%
  • Cocaine 11%

Ontwikkeling van een verslaving

• Iedereen kan verslaafd raken
  
  • Bijv: Kalivas liet rat zelf cocaine doseren^[3]
• Omstandigheden verbeteren zorgen ervoor dat verslaving niet opspeelt
  
  • Rat Park: Bruce Alexander maakte een prettige omgeving waarin ratten niet verslaafd raakten^[4]

Verklaringsmodellen

• Geen brede consensus, verschrikkelijk veel theorieën

Benadering

• Faciliteer het niet!
  • Direct: "dan doet hij het in ieder geval bij mij, in veilige omgeving"
  • Indirect: "mijn man is vandaag ziek, dus kan niet komen"
• Preventief. Bij benzo's: altijd afspraak maken: tijdelijk gebruik, stopdatum afspreken. Voorbereiden op toename klachten - is eigenlijk detox.
• Alleen behandelen als er een eigen initiatief is. Indien geen motivatie, niet gaan trekken. "Volgende behandelaar over een paar jaar meer geluk"
• Motiverende gespreksvoering
• Klinische detox
  • Jeugdverslaving: Yeswecan Hilvarenbeek
    • 10 weken gesloten, geen contact buitenwereld, Hilvarenbeek
    • 10 weken nazorg, verschillende locaties door NL
• Anonieme alcholisten, AA, Cocaine Anonymous, Narcotics Anonymous
  
  • Weghalen "schuld" bij verslaving

Comorbiditeit

• Depressie, rouw, angst: verdwijnt vaak als verslaving eerst behandeld is
• Uitzondering: trauma. Deze tegelijk behandelen.

Benzodiazepines

• Verhoogd valrisico met heupfractuur bij ouderen^[5]
  • Korte termijn: RR 2.4
  • Lange termijn: RR 1.2
  • Overall: RR 1.5
  • Mortaliteit with an increased risk of 3.5 for males and 2.4 for females.^[6] In the US, one year all-cause mortality is estimated at 24%.

Opioden / morfine / methadon

• Naltrexon voorschrijven kan als huisarts. Rekening houden met invloed op lever, dus periodiek lab (voor start medicatie, na 2, 4 weken daarna à 3 maanden zolang gebruik).
• Omdat opiodgebruik niet mogelijk is tijdens gebruik (bijv bij operatie); naltrexon emergency card meegeven zodat patient deze kan laten zien. Link.
• Starten met 25mg per dag gedurende 1 week (beperken bijwerkingen sedatie en maagdarmklachten, deze nemen af), daarna 50mg per dag. Mag geen auto rijden eerste paar dagen na start medicatie.^[7]